Miecze samurajskie - katany

Historia

Badając daną kulturę i jej historię, należy również dowiedzieć się jak najwięcej o charakterystycznym dla niej orężu. W przeszłości poza funkcją obronną miało ono też znaczenie rytualne oraz ceremonialne. Często otrzymywano je jako wyraz przyjaźni lub uznania dla bohaterskich czynów. Broń bywała też środkiem płatniczym, a także stanowiła cenny towar kupiecki. Zajmowała honorowe miejsce w wielu aspektach życia zarówno indywidualnego, jak i społecznego.

Rys. 1 Samuraj w pełnej zbroi z kataną w pozycji bojowej.

W Japonii taką wartość materialną i symboliczną przedstawiała katana, czyli inaczej miecz samurajski. Jego początki datuje się na VII w. n. e. Pierwsze miecze o prostym kształcie wytapiano z pojedynczej sztuki metalu i nie nakładano na nie tak bogatych zdobień jak w późniejszych okresach. Dopiero w XIV w. pojawiły się katany przypominające nasze obecne wyobrażenie o tym orężu. Systematyzacja produkcji nastąpiła natomiast nie wcześniej niż między XVII a XIX wiekiem, kiedy to zasady noszenia i posługiwania się ową bronią została ściśle określona prawnie. Miecz katana zakładano przez pas do zwykłego stroju, a nie zbroi (w tym przypadku preferowano tzw. miecz tachi). Niezwykle złożony proces jego wytwarzania stanowił pilnie strzeżoną tajemnicę. Legenda głosi, że asystent, który próbował wykraść recepturę, został od razu ukarany przez kowala obcięciem ręki. Maczał ją bowiem w kadzi, starając się rozpoznać temperaturę chłodzenia wytwarzanego miecza.

Ostrze katany tworzyły liczne warstwy stali i żelaza, dzięki czemu było niezwykle wytrzymałe. Do ich wykonania nadal stosuje się specjalną stal wytworzoną z cząstek żelaza, które wypłukiwane są przez strumyki w górach. Wytapia się tą stal w profesjonalnym piecu przez 2-3 doby przy użyciu węgla drzewnego, co pozwala jej uzyskać unikalne parametry. Zwykle najpierw kształtowano długi pręt, który następnie zostawał przecięty. Połówki musiały zostać nałożone na siebie, a z powstałego w ten sposób materiału tworzono ponownie pręt, który potem wiele razy podgrzewano w palenisku. Wielowarstwowość katany uzyskiwano właśnie dzięki takiej powtarzalnej procedurze. Miecz ten składa się z następujących części głównych: yakiba (hartowany fragment ostrza), mune (tylna, tępa jego część), tsuka (rękojeść) oraz tsuba (garda). Dodatkowo mogą wystąpić różnorakie zdobienia (menuki). Rękojeść tradycyjnie owijało się specjalnie obrobioną skórą rekina, a współcześnie zwykle jedwabiem.

Rys 2. Katana - wyszczególnienie najważniejszych części

Miecze samurajskie dosłownie rozcinały ludzi na pół, co sprawdzano niekiedy na skazańcach, ale częściej na zwłokach lub krzakach. Głownia była tak sprężysta, że pozwalała na skuteczne blokowanie ciosów. Dlatego samurajowie stosowali katany nie tylko do ataku, ale też obrony, przez co w starciach nigdy nie stosowali tarcz. Ostrze natomiast umożliwiało cięcie aż do samej kości. Takie unikalne połączenie powstało dzięki bogatemu doświadczeniu japońskich zbrojmistrzów, popartego eksperymentami prowadzonymi przez stulecia.

Katana bywa nazywana najlepszą bronią białą na świecie, stawianą ponad nawet największe arcydzieła zachodniej sztuki płatnerskiej. Oręż ten był dla samuraja jego duszą, dlatego przekazywano go z pokolenia na pokolenie. Już sam proces wytwarzania był niegdyś bardzo uduchowiony. Zbrojmistrz przed przystąpieniem do pracy musiał się dokładnie wykąpać, założyć biały strój, a podczas ręcznej obróbki broni cały czas wypowiadać modlitwy. Miecz traktowano niemal jak żywe bóstwo. Najbardziej znamienite egzemplarze otrzymywały nawet boskie imiona (z japońskiego kami). Do tej pory katana cieszy się powszechnym uznaniem i szacunkiem, podobnie jak płatnerzy, którzy je obecnie wykonują. Podchodzi się do nich w Japonii nawet z pewnego rodzaju mistycyzmem.

Rys 3. Rycina przedstawiająca mistrza Munechika Sanj?, wspomaganego przez ducha lisów, przedstawia wykuwanie miecza Ko-Gitsune Maru, drzeworyt Gekk? Ogata

Sklep Global Replicas posiada w swojej ofercie jedynie precyzyjnie wykonane wierne repliki broni białej. Tym samym nasze repliki mieczy samurajskich to idealne odwzorowanie tradycyjnego japońskiego oręża, które na pewno spełni oczekiwania nawet najbardziej wyrafinowanych pasjonatów i wymagających kolekcjonerów. Przygotowujemy je z zamiłowania i przy sumiennym uwzględnieniu danych historycznych, tak aby jak najdokładniej oddawały kunszt oryginału i pozwoliły poczuć klimat dawnych epok. Replika miecza samurajskiego to coś więcej niż tylko wyrafinowana ozdoba, to także artefakt z zaklętą w sobie duszą przeszłości.